De grijze markt, ook wel de parallele markt, is de handel in legale producten, maar is onofficieel vanuit de fabrikant gezien. De producten die ‘parallel’ (dus buiten de officiële distributiekanalen) geïmporteerd zijn mogen gekocht worden in de EU door consumenten als deze producten al verkocht worden in de EU. Fabrikanten of erkende importeurs proberen de grijze markt zo klein mogelijk te houden door bijvoorbeeld het handelsmerk of het intellectuele eigendom te beschermen. Als importeur moet je dus heel erg voorzichtig zijn as je goederen in het economisch verkeer van de EER (EU + Noorwegen, Ijsland en Liechtenstein) brengt zonder toestemming van de merkhouder.
De legaliteit van de parallelle markt
Zoals de naam al impliceert, bevindt deze manier van handelen zich in grijs gebied. Als je de distributieketen naloopt beginnen we met degene die het intellectueel eigendom/de merknaam in handen heeft, normaal gesproken de producent/fabrikant. In de verschillende markten in de wereld zijn vervolgens distributeurs actief die een distributieovereenkomst tekenen waarin de merkhouder (fabrikant) verplichtingen oplegt aan de importeur.
De merkhouder wil dus haar exclusieve systeem behouden om het imago hoog te houden en de consumentenprijs te rechtvaardigen. In de EER heeft de oorspronkelijke fabrikant het recht om als eerste haar producten onder de merknaam in het economische verkeer te brengen. Maar zodra dat is gebeurd, kan de merkhouder niet bepalen aan wie de goederen daarna in het vrije verkeer van de Unie verkocht worden. Dit principe heet uitputting van intellectueel eigendomsrecht. Vanuit het oogpunt van mededinging is het ook ongewenst als producenten de hele distributieketen zouden beheersen.
Parallelle import van buiten de EU
Aangezien de Europese Economische Ruimte één interne markt is, zijn in één lidstaat gelanceerde producten daarmee in de Unie gebracht. Of het nou gaat om Bulgarije, Litouwen of Portugal, al deze landen horen tot de EER. Maar als een product oorspronkelijk in Rusland op de markt is gekomen, en de fabrikant ziet dat het verkocht wordt in Nederland, dan zal de merkhouder in verzet komen. Dergelijke producten verkopen buiten de doelmarkt is alleen toegestaan met expliciete toestemming van de auteursrechthebbende. De bewijslast ligt bij de parallelimporteur.
Voorbeelden van grijze import
Grijze import kennen de meeste mensen van de automobielhandel. Een auto importeren uit een ander land van de EU kan heel lucratief zijn als de oorspronkelijke verkoopprijs veel lager is dan in Nederland. In andere EU-landen zijn auto’s met hoge uitrustingsniveau’s vaak goedkoper dan in Nederland. Zelfs na afdracht van BPM en andere invoerkosten ben je nog steeds voordelig uit.
In de gamewereld komt grijze import ook veel voor. Gameconsoles en de spellen zelf komen dikwijls uit Japan. Een release van een nieuw product is daar soms wel 12 maanden eerder dan in Europa. Dat biedt kansen voor grijze importeurs om hun slag te slaan met dit monopolie. Voor grijze import geldt wel natuurlijk dat de fabrieksgarantie vervalt. Producten zijn immers zonder expliciete toestemming van de fabrikant ingevoerd.
Wees voorzichtig
Met het oog op intellectueel eigendom en merkrecht moet je bij parallelimport heel erg uitkijken. Zorg dat het juridisch gezien afgedekt is als je grijs wilt gaan importeren. Vermijd ook misleiding naar de consument toe. Die kan een deal erg aantrekkelijk vinden, maar als blijkt dat een product ongeautoriseerd is en er dus geen garantie geldt, zal die consument van een koude kermis thuiskomen. Als verkoper ben je verantwoordelijk voor ondersteuning van de consument als die problemen heeft.
Zie jij kansen in de grijze import? Bijvoorbeeld vanuit China? Dan zullen de producten naar Nederland toe verscheept moeten worden. Om dat proces zo voordelig en efficiënt mogelijk te krijgen, gebruik dan een douane-expediteur. Een expediteur kent een netwerk van vervoerders en fabrikanten en weet zo goederen snel en goedkoop te verplaatsen. Ademar B.V. uit Rotterdam is zo een partij met meer dan 40 jaar ervaring. Bel of mail met Ademar om met een expert in contact te komen die maatwerk biedt.
